Medytacja jest umiejętnością, którą z reguły zaczynamy doceniać i przyswajamy w wieku dorosłym lub nastoletnim. Ale wyobraź sobie, że można doświadczać jej korzyści w znacznie młodszym wieku. Czy mogłaby pomóc nam poruszać się po emocjonalnym rollercoasterze, jakim jest okres dojrzewania? Czy pozwoliłaby nam uczyć się wydajniej do testów? Czy nauczyłaby nas, jak komunikować się z kolegami z klasy i rodzicami w bardziej życzliwy sposób? Badania mówią tak , tak i tak .
Na początku pomysł poproszenia dziecka o medytację może wydawać się absurdalny. W przypadku wielu dzieci trudno sprawić, by usiedziały spokojnie przez 30 sekund, nie mówiąc już o 10 minutach. Jednak nauczenie dzieci podstaw medytacji nie jest całkowicie niemożliwe. Przy odpowiednim podejściu rodzice, trenerzy, opiekunowie i kochający krewni mogą uczyć dzieci medytacji, aby pomóc im zrozumieć, jak uspokoić umysł i ciało, co pozwoli lepiej przetwarzać uczucia, zapamiętywać nowe informacje i poprawiać koncentrację — i można to zrobić znacznie szybciej, niż byśmy myśleli!
Korzyści z medytacji dla dzieci
Wielokrotnie udowodniono , że medytacja i uważność pomagają dorosłym osiągać sukcesy w życiu zawodowym. Natomiast dzieciom, które są przecież dziesiątki lat od kariery, środowisku szkolnym medytacja może przynieść mierzalne korzyści.
Jednym z najważniejszych sposobów, w jaki medytacja może pomóc dzieciom odnosić sukcesy w szkole, jest poprawa ich pamięci roboczej, jednej z głównych funkcji wykonawczych mózgu odpowiedzialnych za rozwój poznawczy — szczególnie ważnej w przypadku rozwijania podstawowych umiejętności szkolnych, takich jak czytanie i pisanie oraz matematyka.
Wykazano również, że pomaga dzieciom rozwijać świadomość własnych procesów uczenia się lub myślenia, co jest określane jako metapoznanie. Jest to umiejętność, która może zasadniczo pomóc im stać się lepszymi uczniami, ponieważ zyskują większą świadomość tego, jakie strategie uczenia się sprawdzają się u nich najlepiej.
Wykazano nawet, że medytacja poprawia koncentrację. W badaniu z 2019 r. stwierdzono, że uczniowie szkół średnich, którzy praktykowali medytację, mieli lepszą koncentrację niż ci, którzy jej nie praktykowali. Dzieje się tak, ponieważ z czasem medytacja uczy umysł, aby był mniej podatny na rozproszenie.
Ale medytacja nie służy tylko rozwojowi edukacyjnemu lub zawodowemu. Ma również wpływ na rozwój osobisty. Pewne badanie wykazało, że medytacja uważności może zwiększyć poczucie spokoju, relaksu i samoakceptacji w momencie życia, w którym wielu nastolatków może najbardziej tego potrzebować.
Wykazano również, że medytacja pomaga młodym umysłom rozwinąć wyostrzone poczucie inteligencji emocjonalnej, zdolność do identyfikowania i zarządzania własnymi emocjami, a także emocjami innych. A wraz z wyostrzoną inteligencją emocjonalną pojawiają się niezbędne umiejętności życiowe, takie jak odporność psychiczna, empatia, aktywne słuchanie i pokora.
W jakim wieku dzieci mogą zacząć medytować?
Dla nastolatków, a nawet dzieci w wieku przed nastoletnim, zrozumienie podstaw medytacji nie stwarza problemu, ale co z dziećmi młodszymi? Wszyscy wiemy, że siedzenie w ciszy nie jest takie łatwe. Nie jest to łatwe dla nas, dorosłych, więc pomyśl, jak trudne jest to dla dzieci. Wolą być na zewnątrz, bawić się i brudzić, niż siedzieć nieruchomo z zamkniętymi oczami. Jak wcześnie możemy zacząć wprowadzać dzieci w medytację?
Dowody wskazują, że w wieku 4-5 lat dzieci mają w pełni rozwiniętą świadomość i zrozumienie własnego procesu myślowego. W tym samym wieku dzieci zaczynają również rozumieć, że zachowanie innych ludzi jest kierowane przez przekonania i pragnienia, które niekoniecznie muszą być takie same jak ich własne. Badania coraz częściej pokazują, dzieci, które uczą się wcześnie poprawiać swój własny proces uczenia się lub myślenia, są bardziej odporne i stają się lepszymi uczniami. Biorąc to pod uwagę, wiek 4-5 lat może być świetnym czasem na rozpoczęcie. Możesz nawet spróbować trochę wcześniej, jeśli Twoje dziecko wydaje się zainteresowane i zaangażowane. Istnieją dowody sugerujące, że średnio w wieku 3 lat dzieci nabywają świadomość siebie i innych i zaczynają używać czasowników takich jak „myśleć” i „wiedzieć”.
Według byłego mnicha buddyjskiego Andy’ego Puddicombe’a możemy być zaskoczeni, jak dobrze sobie radzą, nawet w młodym wieku. „To prawie tak, jakby medytacja została zaprojektowana dla dzieci” – mówi. „One po prostu to „łapią” – w ich umysłach jest elastyczność i wolność, która pozwala im być obecnymi w danej chwili i wolnymi od wszelkich zewnętrznych myśli lub nacisków. Wprowadzając medytację i uważność we wczesnym wieku, nie tylko możemy to wykorzystać i pomóc pielęgnować rozwój ich umysłu, ale także sprawiamy, że medytacja staje się prosta i dostępna”.
Jak rodzice mogą pomóc dzieciom nauczyć się medytować
Kiedy medytujemy jako dorośli, często staramy się znaleźć cichy kącik w domu, aby wykonywać naszą codzienną praktykę. Jednak badania sugerują, że zachowanie dzieci jest często wzorowane na ich rodzicach, więc dlaczego nie pozwolić naszym dzieciom oglądać i/lub uczestniczyć w medytacji razem z nami?
Zamiast szukać kryjówki, możemy wyjaśnić, co robimy i dlaczego. Nawet jeśli mają trudności z siedzeniem w miejscu lub zamykają oczy i chichoczą, kontynuujemy praktykę i uczymy je, że medytacja jest pozytywnym działaniem, które korzystnie wpływa na nasze zdrowie i szczęście. I to jest właśnie cel, prawda?
Jeśli maluchy nie wydają się być szczególnie zainteresowane dołączeniem do medytacji z przewodnikiem, istnieje wiele innych sposobów, aby ułatwić dzieciom praktykę. W ciągu dnia rodzice lub nauczyciele mogą zacząć wplatać krótkie aktywności uważnościowe dla dzieci , takie jak tworzenie uważnego rytuału przed snem , uważne jedzenie , praktykowanie głębokiego oddychania lub zachęcanie ich do dostrajania się do zmysłów podczas rodzinnego spaceru .
Chociaż te ćwiczenia nie koniecznie wymagają aby dzieci siedziały nieruchomo z zamkniętymi oczami, pomogą im zrozumieć, jak być bardziej obecnymi . Gdy już się z tym oswoją, mogą mieć łatwiej wejść w medytację prowadzoną, nawet jeśli na początku będzie to tylko krótka 1- lub 5-minutowa praktyka .
Ważne jest jednak, aby nie czuć, że musimy im narzucać którąkolwiek z tych technik. Niektóre dzieci naturalnie lepiej reagują na konkretne podejścia, więc upewnij się, że dobrze się bawicie, wspólnie je eksplorując.
Wypróbuj 11 medytacji dla dzieci i rodzin
Szukasz łatwej medytacji z przewodnikiem dla dzieci? Oto kilka naszych propozycji:
Naucz swoje dziecko podstaw medytacji dzięki temu prostemu i przyjemnemu ćwiczeniu oddechowemu.
Niezależnie od tego, czy jest to złość czy frustracja, skorzystaj z tego ćwiczenia, aby pozbyć się nieprzyjemnych uczuć.
Ta krótka poranna medytacja dla dzieci pomoże Tobie i Twojemu dziecku dobrze rozpocząć dzień.
W tym ćwiczeniu dzieci uczą się, jak rozpoznać spokój i być mniej reaktywnymi.
Ćwiczenie wizualizacyjne, które nauczy Twoje dziecko otwartości i hojności.
Wizualizacja pomagająca dzieciom poczuć wdzięczność za otaczający je świat i ludzi w nim żyjących.
Dzieci wykorzystają swoją wyobraźnię, aby ćwiczyć zrelaksowaną i precyzyjną koncentrację.
Pomóż swojemu dziecku rozwinąć lekkie i radosne podejście do życia.
Pomóż swojemu maluchowi dobrze się wyspać dzięki tej relaksującej aktywności polegającej na uważności.
Kiedy nadejdzie pora snu, wykonaj to ćwiczenie, aby odliczać czas do słodkich snów.
Od czasu do czasu pojawiają się uczucia niepokoju lub zmartwienia. Poświęcimy kilka minut na wyjście z tych myśli i skupienie się na ciele.
Pomiędzy szkołą, czasem spędzonym przed ekranem i radzeniem sobie ze wszystkimi emocjami towarzyszącymi dorastaniu, bycie dzieckiem nie zawsze jest łatwe. Zapoznanie ich z medytacją może być miłym i delikatnym sposobem, aby pomóc ich umysłom pozostać tak spokojnymi, zdrowymi i szczęśliwymi, jak to możliwe — nie tylko w okresie dojrzewania, ale przez resztę ich życia.
Najważniejsze wnioski
- Medytacja może pomóc dzieciom poprawić ich ogólne samopoczucie… i lepiej radzić sobie w szkole
- Rodzice mogą już na wczesnym etapie wprowadzać dzieci w świat medytacji